Fietsroute door de Zak

U start bij Schapenboerderij de Schaapskooi, aan de Nieuwkamerseweg 3 te Heinkenszand.

De Schaapskooi is de thuishaven van de kudde biologische Zeeuwse Melkschapen die de bloemendijken begrazen en welke vanaf oktober 2011 gemolken worden in de schaapskooi.
Toen in de zestiger jaren de laatste schaapskudde verdween, verruigden de bloemdijken; er werd geen onderhoud meer gepleegd. In 1979 werd de Stichting Zeeuwse Schaapskudde opgericht. Doel was het instandhouden van een kudde voor het natuurlijk beheer van de bloemdijken. Er kwam een kooi in Zeeuwse gepotdekselde stijl. In 1996 werd het Bezoekerscentrum geopend met een expositie over streek, flora en fauna. Sinds 1 april 2011 bevolken de biologische Zeeuwse Melkschapen de Schaapskooi en zetten Rens en Yvonne deze belangrijke taak voort welke, is opgezet door de Stichting Zeeuwse Schaapskudde!

Als u het pad van de Schaapskooi op het parkeerterrein verlaat, gaat u linksaf de Nieuwkamerseweg op; deze gaat over in de Oudekamersedijk. Aan het eind rechtsaf de Oude Zanddijk volgen tot aan de rotonde bij Heinkenszandse weg. Bij deze rotonde gaat u rechtdoor de Westdijk op. U rijdt nu langs het dorp Heinkenszand (rechts).

De naam Heynekijnszand komt voor het eerst voor in een oorkonde van 1351. Het dorp ontstond op een bedijkte zandplaat van heer Hendrik van Schenge, verkleinwoord Heine of Heinken. Halverwege deze weg, kunt u bij de klompenmaker een kijkje nemen. Dit is de enige traditionele klompenmaker op de Bevelanden.

Aan het eind gaat u rechtsaf, de Slaakweg op. Aan het eind staat een oude lindeboom midden op de weg. Hier gaat u weer rechtsaf de Stationsstraat in, dan het spoor over en bij de derde kruising gaat u linksaf, dit is Clara's pad. Clara's pad helemaal volgen, via een ingewikkelde kruising, tot aan de provinciale weg, de Drieweg, deze oversteken en dan direct rechts. Dit is de Sint Pietersdijk rechts aanhouden tot op de Grote Dijk.

Links onder aan de Grote Dijk in de kromming ziet u een watertje. Dit is een overblijfsel van een middeleeuwse dijkdoorbraak, in Zeeland een weel genoemd. Na de dijkdoorbraak legde men meestal aan de buitenkant, dus aan de zeezijde een nieuwe dijk over het bestaande schor en niet dwars door de kolk van de dijkdoorbraak. Onderweg komen we nog meer welen tegen.

Rechts aanhouden en de Grote Dijk vervolgen. Drieweg weer oversteken; na de kruising recht door de Grote Dijk vervolgen, dan links aanhouden. Bij de driesprong links via de Paul Krügerstraat naar het dorp Nisse.

Nisse of Ter Nisse is één van de oudste dorpen van de Zak van Zuid-Beveland. Reeds in de 12e eeuw was hier een parochie. De indrukwekkende Mariakerk stamt uit het begin van de 15e eeuw. Het plein met de drinkpunt of vaete is één van de mooiste van Zeeland. Het is een beschermd dorpsgezicht.

In het dorp rechts af het Dorpsplein op. Voorbij de kerk linksaf. Even verder verlaat u het Dorpsplein via de Zuidweg. Links aanhoudend de Zuidweg volgen; opnieuw de Drieweg oversteken en de Zuidweg steeds vervolgen tot aan de Gerbenesseweg, hier rechts naar 's Heer Abtskerke.

U rijdt nu door een oud polderlandschap: de Poel; poel kan plas betekenen, maar ook moeras. Dit gebied is lang zeer drassig geweest - tot aan de ruilverkaveling in de jaren zestig. Het ligt laag en is zeer hobbelig door inklinking, en door turf- en zoutwinning in het verleden (moerneren). Overblijfselen kunnen we nog zien in het ongelijkmatige van de weidegronden. Men noemt dit een hol-bolliglandschap. Het is een geliefd overwinteringsgebied voor Ganzen.
's-Heer Abtskerke - of 'Srabbekerke in het dialect - is genoemd naar de Kerk van de Abt van de Abdij van Middelburg, die dit typisch Zuid-Bevelandse dorp omstreeks 1200 stichtte.

Vlak voor het dorp links de Disselweg in, links aanhouden: de Ploegstraat. Aan het eind rechts de Van de Plasschestraat in. Deze uitrijden tot de kerkring. U komt recht voor de toren uit, nu rechts aanhouden en het dorp verlaten via de Polderweg.

Halverwege de Polderweg aan de rechterhand in het weiland is een verhoging. Dit is een Vliedberg of Motte, ook wel kasteelberg genoemd. Hier heeft in de Middeleeuwen een kasteel gestaan.

De Polderweg vervolgen tot in 's-Gravenpolder.

's-Gravenpolder stamt uit de 14e eeuw. Het is nu een modern woondorp.

Rechtsaf de Provinciale weg volgen. Eerste links dit is de Kadam en dan direct weer links de Korenhalmdijk op. Langs de molen de Korenhalm. Bij de linde rechts de Lenshoekdijk op. Deze wordt na een scherpe bocht nu 's-Gravenpolderse straat; deze een stukje volgen. Dan rechts de onverharde Oude Hoondertse dijk op, de Baarlandsezandsweg oversteken. Nog een klein stukje Oude Hoondertse dijk; deze gaat over in de Zwaaksedijk. Dit is een onverhard stuk.

Bij het kruisen van de spoorlijn van de Stoomtrein Goes-Borsele, komt u langs een coupure. De historische trein rijdt alleen in de zomermaanden en de vakantieperiodes. Een coupure is onderbreking in een dijk die in noodgevallen - bijv. bij dijkdoorbraken, kan worden afgesloten.

Verder rechtdoor over de onverharde Zwaaksedijk. Verderop is de Zwaaksedijk verhard.

Dit is een Bloemdijk. Zuid-Beveland is bekend om zijn bloemdijken. Langs deze dijken komen veel bijzondere soorten planten voor die alleen hier groeien, zoals de aardaker, de agrimonie, en de wilde marjolein. Maar in het voorjaar bloeit hier ook zeer uitbundig het alom bekende fluitekruid.

Rechts aanhouden en bij de kruising de verharde Zwaaksedijk volgen.

Aan uw rechterhand ziet u een water. Dit is de Zwaakse weel. Dit is geen weel, maar het restant van een oude zeearm De Zwake, die in de middeleeuwen Zuid-Beveland verdeelde. Het Zwake-gebied is nu gedeeltelijk eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten.

Aan het eind van de Zwaaksedijk bij de linde op de Schoorkenszandsweg naar links en dan direct naar rechts oversteken. Volg een kleinstukje Drieweg. De eerste weg linksaf: de Koedijk. Links de verharde weg aanhouden, d.i. de Ronde Polderdijk die overgaat in de Lage weg.

Let vooral op de karakteristiek knotbomen die deze weg omzomen.
U bevindt zich nu in het kleinschalige polderland. Dit gebied is in de middeleeuwen stukje bij beetje ingedijkt. Steeds als een slik voldoende hoog, tot schor, was opgeslibd, werd er een dijk omheen gelegd. Grote gebieden in één keer indijken was technisch nog niet mogelijk, vandaar dat er hier zoveel dijken en polders zijn.

Aan het eind linksaf, de Brilltjesdijk op.

Aan de linkerhand zien we achtereenvolgens drie weeltjes. Dit zijn weer restanten van middeleeuwse dijkdoorbraken. Twee weeltjes met een vooruitstekend stukje land ertussen vormen van bovenaf gezien precies de glazen van een brilletje.

Aan het eind van de Brilletjesdijk rechtsaf de Looijveweg op. Deze helemaal uitrijden tot aan de Nieuwlandse dijk.

U bevindt zich nu op de bodem de oude zeearm de Zwake, deze steekt u als het ware over. Kijk eens om en stelt u zich voor dat hier de schepen zeilden die van Antwerpen op weg waren naar Middelburg en Veere.

Op de Nieuwelandse dijk rechts. Bij de T-kruising gaat u even naar rechts tot aan het informatiebord van Natuurmonumenten.

Hier heeft u een schitterend uitzicht over het Heggenreservaat. Zo heeft Zuid-Beveland er vanaf de Middeleeuwen tot ongeveer 1960 uitgezien toen de grootschalige ruilverkaveling werd uitgevoerd.

U keert nu weer terug naar de Valdijk, een mooie bloemdijk, en volgt deze tot aan het eind, dan links de Oudekamerseweg op.

Aan de rechterhand opnieuw een weeltje; de Schouwersweel ook wel de Doolman genoemd. Over dit weeltje doen tal van oude griezelverhalen over dolende zielen de ronde.

Bij de Doolman linksaf de dijk op. U passeert opnieuw een grenslinde en komt weer uit bij het parkeerterrein en de toegang tot de Schaapskooi. Hier eindigt de fietstocht.

Wij hopen dat u een boeiende tocht heeft en graag tot ziens in het Bezoekerscentrum van Schapenboerderij de Schaapskooi!!